Brief aan de politici van morgen
(Tabel met antwoorden van politieke partijen onderaan)
Mijnheer, Mevrouw,
Geachte kandidaat voor de Kamer,
Misschien leest u deze brief tussen een marktbezoek, een politiek debat of een Facebookpost door. We onderbreken u even met een vraag die iedereen aangaat en u in het bijzonder: hoe moeten politieke partijen in de toekomst worden gefinancierd?
Een jaar geleden, op 24 mei 2023, presenteerden wij, de 60 burgers van het panel We Need To Talk, onze aanbevelingen over de financiering van politieke partijen aan de Commissie Grondwet en Institutionele Hervormingen in de Kamer. Deze aanbevelingen zijn het resultaat van zes dagen intensief werk, ontmoetingen met experts en partijvoorzitters en interne debatten. Uw voorgangers in de Kamer prezen de kwaliteit van ons werk en beloofden zich in te zetten om eindelijk de financiering van politieke partijen te hervormen.
Maar hier staan we nu. 366 dagen later is onze frustratie net zo groot als de aandacht voor ons project: immens. Politici zijn er namelijk niet in geslaagd om voor de verkiezingen een overeenkomst te bereiken over een hervorming van de partijfinanciering.
Een debat groter dan wijzelf
“Deze mislukking is niet die van het panel. Wat er is gebeurd, is groter dan We Need To Talk,” analyseerde Jeanne-Marie, met 84 jaar de oudste van het panel, tijdens een van onze bijeenkomsten. Veel commentatoren in het land komen trouwens tot dezelfde conclusie: de financiering van politieke partijen is een symbool geworden van de blokkades in het huidige politieke systeem. Terwijl het vertrouwen van burgers wankelt, zou een hervorming een stap in de goede richting zijn geweest. Politici hebben dit symbool niet volledig kunnen of willen begrijpen.
Toch bewijst ons werk dat vooruitgang mogelijk is. Uit antwoorden van de politieke partijen, blijkt dat er brede steun was voor 25 van onze aanbevelingen.
Dit samenhangende geheel van voorstellen had kunnen leiden tot een ambitieuze hervorming die veel van de zwakheden van het huidige systeem aanpakt: het verminderen van het bedrag van de publieke dotatie, het plafonneren van de uitgaven van de partijen (vooral op sociale netwerken en in communicatie in het algemeen), zorgen dat partijen voldoende investeren in hun studiecentra, ruimte geven aan nieuwe politieke ideeën door de financiering van opkomende partijen en het vergroten van de transparantie en externe controle.
De geest is uit de fles
De huidige meerderheid heeft de deur voor de hervorming gesloten, akkoord. Maar wees gerust, ze zal terugkomen door een raam. Annelies Verlinden, minister van Democratische Vernieuwing, zei tijdens een congres over democratie: “We Need To Talk heeft de geest uit de fles laten komen.” Tijdens deze campagne komt het onderwerp trouwens regelmatig terug in debatten zoals tijdens ‘Het Conclaaf’, kieswijzers, opiniestukken, podcasts en in lezersvragen op de website van de VRT of Le Soir. Ons werk wordt nog steeds geraadpleegd en geciteerd.
Kandidaten, vanaf 10 juni betreden we een nieuwe wereld, een nieuwe legislatuur. Honderdvijftig van u zullen hun plaats in het Parlement veroveren, en we weten nu al dat minstens een derde van de afgevaardigden nieuw zal zijn, aangezien bijna vijftig voormalige parlementsleden zich niet meer kandidaat stellen.
In de tussentijd bent u gewaarschuwd: een geest heeft zich gevestigd. Wees niet bang, hij is uw beste bondgenoot. Profiteer van zijn durf en creativiteit, grijp ons werk aan om eindelijk de financiering van politieke partijen te hervormen en maak van dit onderwerp een nieuw symbool. Het symbool van een democratie die in staat is zich te vernieuwen.
Met vriendelijke groeten
De woordvoerders van We Need To Talk
---
Vind jij ook dat er tijdens de volgende legislatuur werk gemaakt moet worden van een hervorming? Stuur deze open brief dan door aan mensen die je kent die kandidaat zijn voor de Kamer tijdens de verkiezingen van 9 juni.
Tabel met positionering van alle partijen
Hieronder kan je de tabel terugvinden waarin alle partijen hun standpunten aangegeven hebben over de aanbevelingen van het burgerpanel. Uit deze antwoorden blijkt dat er brede steun was voor 25 van onze aanbevelingen.
Bron: RTBF
